ارزیابی ریسک زمین شناسی با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره در تونل سازی مکانیزه (مطالعه موردی: تونل انتقال ‏آب نوسود)

پروژه¬های زیرزمینی و زیرساختی عموماً پروژه¬های پیچیده با متغیرهای زیادی از جمله شرایط متغیر و نامطمئن زمین و آب¬های زیرزمینی هستند و اطلاعات حاصله اکثراً به صورت غیرمستقیم به¬دست می آیند. این شرایط ریسک¬های قابل توجهی را بر تمام اجزای پروژه حتی قسمت¬هایی که به صورت غیرمستقیم با پروژه در ارتباط¬ می¬باشند، وارد آورده و منجر به صرف هزینه¬های زیاد و تأخیرات زمانی در انجام پروژه می-گردد. مدیریت درست و به موقع این ریسک¬ها موجب حداقل کردن احتمال وقوع یا اثر پیامدهای منفی بر اهداف پروژه می¬شود. رتبه¬بندی با فراهم آوردن امکان پاسخ¬دهی به موقع به همه¬ی ریسک¬ها، کمک شایانی به انجام هرچه موفق¬تر فرآیند مدیریت ریسک می¬نماید. در این تحقیق به اولویت¬بندی ریسک¬ زمین¬شناسی در تونل¬سازی مکانیزه با استفاده از روش¬های شباهت به گزینه ایده¬آل فازی و تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی در تونل انتقال آب نوسود پرداخته شده و به منظور دست یافتن به نظری واحد از استراتژی اولویت¬بندی استفاده شده است. به منظور این اولویت¬بندی ابتدا ریسک¬های زمین¬شناسی شناسایی و عوامل مؤثر بر آن تعیین شده است. این محاسبات در 19 پهنه به صورت مجزا انجام و در نهایت 3 ریسک به عنوان ریسک بالا (اصلی) در هر پهنه مشخص شده است. نتایج تحلیل¬ها طبق روش شباهت به گزینه¬ی ایده¬آل فازی در پهنه¬های مختلف نشان می¬دهد که نشت گازهای سمی موجود در سنگ¬ها و نشت و هجوم آب به داخل تونل به ترتیب مهمترین مخاطره موجود در تونل بلند زاگرس می باشند و ریزش و سقوط بلوک¬های سنگی به همراه پدیده¬ی لهیدگی با شاخصی برابر در رده¬ی بعدی اهمیت قرار می¬گیرند. لازم به ذکر است نتایج تحلیل¬ها طبق روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی نزدیک به روش شباهت به گزینه¬ی ایده¬آل فازی می¬باشد با این تفاوت که پدیده¬ی لهیدگی جای خود را به برخورد با پهنه¬¬های خرد شده و گسله خواهد داد. تکنیک ادغام نیز نشت گازهای سمی موجود در سنگ¬ها، نشت و هجوم آب به داخل تونل و برخورد با پهنه¬های خرد شده و گسله را در پهنه¬های مختلف به عنوان مهمترین مخاطرات موجود در این تحقیق معرفی می¬نماید که این تحلیل مشابه نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی می¬باشد. نتایج حاصل از اعتبارسنجی بر صحت و نزدیکی محاسبات با واقعیت تاکید دارد.